Voeding en dieet
Over Diëtetiek
Goede voeding is belangrijk voor onze gezondheid. Gezond en bewust eten levert hieraan een positieve bijdrage.Tijdens ziekte kan aangepaste voeding nodig zijn. Daarom worden patiënten met (een verhoogd risico op) ondervoeding na opname in het Maastricht UMC+ gescreend door de diëtist. Daarnaast geven de diëtisten van het Maastricht UMC+ dieetadvies- en begeleiding voor en na een operatie en bij ziektebeelden van diverse aard, zoals nier- en longziekten. Hierbij werkt de diëtist samen met uw verwijzer (de arts), verpleging, familie en de voedingsconsulent.
Gezonde voeding
Wat is gezonde voeding? Gezond eten betekent: met gezond verstand bewuste keuzes maken. Eten volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum is de basis voor een gezond gewicht. Zo kies je elke dag voor gezond, lekker en veilig eten. De Schijf van Vijf van het Voedingscentrum kent vijf regels:
- Eet gevarieerd
- Eet niet te veel
- Gebruik minder verzadigd vet
- Eet volop groente, fruit en brood
- Ga veilig met voedsel om
De vijf vakken geven aan hoe variatie kan worden aangebracht in de voeding. Met de aanbevolen hoeveelheden als richtlijn wordt de basis gelegd voor een gezonde voeding. Elk voedingsmiddel bevat verschillende voedingsstoffen in wisselende hoeveelheden. Door gevarieerd te eten, is de kans het grootst dat het lichaam voldoende van alle voedingsstoffen krijgt. Dit zorgt ervoor dat het lichaam gezond blijft en verkleint het risico op chronische ziekten, zoals extreem overgewicht (obesitas), hart- en vaatziekten, diabetes en bepaalde vormen van kanker. Voedingsmiddelen zoals sausen, snacks, koek, snoep en gebak zijn niet opgenomen in de Schijf van Vijf, omdat ze minder belangrijk zijn voor het leveren van voedingsstoffen. Wel zorgen de meeste van deze producten al snel voor te veel calorieën. Gezond eten betekent dan ook: niet te veel van alles buiten de Schijf van Vijf.
Kijk voor meer informatie over gezonde voeding op de website van het Voedingscentrum (of neem telefonisch contact op via 070 3068888). Bekijk ook de website van het MUMC+-patiëntenmagazine Gezond Idee voor interessante informatie over gezonde voeding en gezonde én lekkere recepten. Wilt u meer weten over voeding tijdens uw opname en herstel? Lees dan onderstaande patiëntinformatiebladen:
Voeding bij ziekte
Voeding en nierziekten
Bij verschillende soorten ziektebeelden spelen de nieren een rol. Afhankelijk van de uitslagen van uw bloed- en urineonderzoek, kan uw arts u doorverwijzen naar een diëtist die gespecialiseerd is in nierziekten. Dit kan tijdens uw opname gebeuren, maar ook poliklinisch. Veel voedingsstoffen kunnen van belang zijn bij nierziekten, zoals natrium, kalium, fosfaat en eiwitten. Ook is het van belang dat u voldoende energie in uw voeding heeft. De diëtist zal uw eetpatroon met u bespreken en samen met u kijken wat er aangepast kan worden. Het doel hierbij is om verdere verslechtering van de nierfunctie tegen te gaan en uw voedingstoestand zo goed mogelijk te houden. Uw conditie en voedingstoestand mogen niet verslechteren. Meer informatie vindt u op de websites van De Nierstichting.
Voeding en een stoma
- Ileostoma: een (tijdelijk) ileostoma is een kunstmatige uitgang die de anus vervangt. Deze wordt aangesloten op de dunne darm om de darm die erachter ligt rust te geven, of als de rest van de darm niet meer goed werkt. Als er tijdens opname in het MUMC+ een ileostoma bij u wordt aangelegd, zal een diëtist bij u langskomen om de voedingsrichtlijnen met u door te spreken;
- Colostoma: een colostoma wordt aangesloten op de dikke darm. Indien er bij u een colostoma is aangelegd, krijgt u voedingsrichtlijnen op papier van uw stomaverpleegkundige of diëtist.
Omdat bij beide stoma's een deel van de darm niet wordt gebruikt voor de vertering, zijn een aantal voedingsrichtlijnen opgesteld. Meer informatie over dieetadviezen bij ileostoma of colostoma vindt u op de website van het Voedingscentrum.
Voeding en kanker
Als uw behandeling bestaat uit bestraling, kunt u, afhankelijk van het bestraalde gebied, last krijgen van bepaalde klachten, zoals keelpijn, een droge mond en slikklachten bij de bestraling van de hals en/ of slokdarm, en darmproblemen bij de bestraling van de buik. Het aanpassen van uw voeding kan ervoor zorgen dat u geen extra hinder van de bestraling heeft en dat u toch voldoende voeding binnenkrijgt. Een diëtist van de MAASTRO Clinic adviseert u hierin en helpt bij de keuze van voedingsmiddelen. Indien nodig kan de diëtist speciale dieetvoeding voor u regelen. Ook bij chemotherapie en rondom operaties is goede voeding van belang. Uw behandelend arts of uzelf kan een consult bij een diëtist vragen. Meer informatie over voeding bij kanker vindt u op de websites van het Oncologiecentrum, MAASTRO Clinic, Voeding & kanker info, Beleef je smaak. Voor de herstelfase biedt het Maastricht UMC+ Oncologische revalidatie aan. Hierin is ook aandacht voor voeding. Meer informatie vindt u op deze website.
Wilt u meer weten over voeding bij kanker voor, tijdens en na de behandeling of in de palliatieve fase? Lees dan de onderstaande patiëntinformatiebladen:
Voeding en longziekten
Longkanker en COPD zijn de meest voorkomende ziektebeelden bij longziekten. Samen met de diëtist bekijkt u hoe het gaat met het verloop van uw gewicht en worden de voedingsinname, evenals de problemen die deze kunnen beïnvloeden, nagevraagd. De voeding wordt vervolgens berekend. Op basis daarvan wordt een persoonlijke dieetbehandeling gestart, afhankelijk van de aanwezige problemen. Longziekten gaan vaak gepaard met ondervoeding. Gewichtsverlies en de daarmee gepaard gaande daling van de hoeveelheid spiermassa, leidt tot vermoeidheid en minder kracht. Het verbeteren van de voedingstoestand is dan ook een belangrijk onderdeel van de behandeling. Als het niet mogelijk is om voldoende energie en voedingsstoffen binnen te krijgen, kunnen voedingssupplementen door de diëtist worden voorgeschreven. Eveneens kan dit voor de thuissituatie worden geregeld. Voor meer informatie over voeding en longziekten kunt u kijken op de website van het Astmafonds.
Overgewicht zonder complicaties
Begeleiding bij gewenst gewichtsverlies, zonder dat daarbij andere ziektebeelden aanwezig zijn, is mogelijk door eerstelijns diëtisten van de thuiszorg of zelfstandig gevestigde praktijken. U wordt hiervoor verwezen naar een zelfstandig gevestigd diëtist of een diëtist van de thuiszorg bij u in de buurt.
Eetstoornissen
Voor begeleiding bij een eetstoornis kunt u terecht bij de poli Eetstoornissen. In de intakefase onderzoekt de diëtist uw eetgedrag en uw voedingstoestand op basis van wegen en meten (van onder andere uw gewicht, spierkracht en bloedwaarden). Mogelijk wordt er informatie ingewonnen bij andere hulpverleners die rechtstreeks bij uw behandeling betrokken zijn, zoals uw behandelend arts. Ook worden uw bloedwaarden gemeten. Op basis van zijn/haar bevindingen stelt de diëtist samen met u het behandeldoel en behandelplan op. In de behandelfase begeleidt de diëtist u bij het ontwikkelen van gezond eetgedrag en een realistische houding ten aanzien van voeding en voedingsgerelateerde onderwerpen. De diëtist neemt deel aan de tweewekelijkse multidisciplinaire patiëntenbespreking, waarbij de medische afdelingen psychiatrie en psychologie zijn betrokken. In dit overleg stellen de betrokken behandelaars elkaar op de hoogte van hun behandeling, wisselen informatie uit en overleggen hoe de verschillende behandelingen het beste op elkaar kunnen worden afgestemd. Uw verwijzer wordt periodiek op de hoogte gehouden over uw behandeling. Meer informatie over de poli Eetstoornissen vindt u op de website van de polikliniek Psychiatrie Maastricht UMC+.
Diabetes
In de Diabeteszorg speelt voeding een belangrijke rol. Tijdens een ziekenhuisopname is de diëtist betrokken. Bij ontslag of bij een poliklinische behandeling, wordt u verwezen naar de gespecialiseerde diëtisten van de Brugpoli. Kinderdiabetes wordt in de regio Zuid-Limburg door Zuyderland verzorgt. Het Kinderdiabetesteam houdt ook spreekuur in Maastricht.